Bên cạnh hình thức thanh toán tiền mặt truyền thống, hiện nay nhiều máy bán hàng tự động đã tích hợp thêm chức năng thanh toán qua thẻ ngân hàng và quét mã QR để đáp ứng nhu cầu của người mua. Trong bài viết này, hãy cùng đánh giá ưu, nhược điểm của 3 hình thức thanh toán nêu trên khi áp dụng với máy bán hàng tự động.
1. Thanh toán tiền mặt
Tiền mặt là hình thức thanh toán phổ biến trên máy bán hàng tự động. Quy trình thanh toán tiền mặt yêu cầu người mua chọn sản phẩm, đưa tiền vào khe nhận và đợi tiền thừa trả lại nếu có. Thanh toán tiền mặt có một số ưu điểm như sau:
- Không lo lỗi kết nối mạng: Trong trường hợp hệ thống thanh toán điện tử gặp sự cố hoặc không kết nối mạng, người dùng vẫn có thể sử dụng tiền mặt để thanh toán đơn hàng.
- Thanh toán nhanh gọn chỉ với 1 thao tác: Hầu hết giá sản phẩm trên máy bán hàng đều được cài đặt theo mệnh giá lưu hành (ví dụ 5.000 VNĐ, 10.000 VNĐ…) thay vì giá lẻ (ví dụ: 12.000 VNĐ, 27.000 VNĐ…) vì khả năng xử lý các giao dịch phức tạp của máy bán hàng tự động rất thấp. Do đó để thanh toán đơn hàng, người mua phải chuẩn bị sẵn tiền có mệnh giá tương đương giá sản phẩm.
Thanh toán tiền mặt là hình thức thanh toán truyền thống trên máy bán hàng tự động
Tuy nhiên, thanh toán tiền mặt tại máy bán hàng tự động lại ẩn chứa nhiều rủi ro:
- Máy bán hàng nuốt tiền: Máy bán hàng tự động thường yêu cầu khách hàng sử dụng tiền mới để thanh toán. Những tờ tiền đã cũ, không còn rõ mệnh giá có thể bị máy bán hàng nuốt mất mà không chấp nhận giao dịch.
- Máy bán hàng không trả tiền thừa: Trong một số trường hợp, máy bán hàng tự động gặp phải lỗi sẽ không trả lại tiền thừa cho khách hàng sau khi đã chấp nhận thanh toán.
- Máy bán hàng không nhận tiền: Cảm biến của máy bán hàng tự động sau thời gian dài sử dụng có thể bị hư hại, khiến máy không thể nhận tiền thanh toán của khách hàng.
Những rủi ro khi thanh toán bằng tiền mặt của máy bán hàng tự động không chỉ gây ảnh hưởng tới trải nghiệm của người dùng mà còn khiến đơn vị kinh doanh mất đi một lượng lớn khách hàng.
Lỗi tự động nuốt tiền, không trả lại tiền thừa, không nhận tiền là vấn đề khiến nhiều người dùng e ngại sử dụng máy bán hàng tự động
2. Thanh toán mã QR
Mã QR là hình thức thanh toán mới xuất hiện trên máy bán hàng tự động tại các siêu thị lớn như Go!, Emart, Lotte Mart… Thanh toán mã QR trên máy bán hàng tự động có một số ưu điểm như sau:
- Thanh toán an toàn, không lo mất tiền: Với hình thức thanh toán quét mã QR, tiền thanh toán sẽ chuyển trực tiếp từ tài khoản ngân hàng/ví điện tử của người mua đến tài khoản ngân hàng/ví điện tử của người bán. Vì vậy, các rủi ro như máy bán hàng tự động không nhận tiền/nuốt tiền/không trả tiền thừa sẽ không xảy ra, qua đó giúp khách hàng an tâm mua sắm.
- Đa dạng ứng dụng thanh toán: Hiện nay, một số máy bán hàng tự động đã liên kết với nhiều ngân hàng số và ví điện tử phổ biến (MoMo, ZaloPay, VNPAY…) để đáp ứng nhu cầu thanh toán không tiền mặt của khách hàng.
Tuy nhiên, vì thanh toán QRcode là hình thức “thanh toán số” nên phải phụ thuộc vào mạng Internet. Một khi điện thoại của người mua hoặc máy bán hàng tự động lỗi kết nối mạng, giao dịch thanh toán sẽ không thể thực hiện thành công.
Thanh toán bằng mã QR trên máy bán hàng tự động có thể đẩy nhanh tốc độ thanh toán của khách hàng
3. Thanh toán thẻ ngân hàng
Có khá ít điểm kinh doanh sử dụng máy bán hàng tự động tích hợp máy POS quẹt thẻ vì chi phí cao. Mặc dù vậy, thanh toán qua thẻ ngân hàng vẫn có một số ưu điểm như sau:
- Tiết kiệm thời gian chuẩn bị: Người mua không cần chuẩn bị đúng số tiền mặt tương ứng với sản phẩm cần mua, sau đó phải vuốt thẳng tiền để đảm bảo máy bán hàng nhận được. Thay vào đó, bạn chỉ cần chạm hoặc vẫy nhẹ thẻ (có chức năng thanh toán không tiếp xúc) lên máy POS để thanh toán tiền hàng trong 5 giây.
- Rút ngắn thời gian thanh toán: Giao dịch qua thẻ ngân hàng (có chức năng thanh toán không tiếp xúc) tiết kiệm thời gian hơn quét mã QR vì người mua không phải thực hiện một loạt thao tác như chọn ngân hàng/ví điện tử thanh toán, đăng nhập ngân hàng số/ví điện tử, quét mã QR và xác nhận giao dịch.
Tuy nhiên, tương tự như thanh toán mã QR, hình thức thanh toán qua thẻ ngân hàng cũng yêu cầu máy bán hàng và máy POS có đường truyền mạng ổn định để kết nối với hệ thống quản lý của chủ kinh doanh và liên kết với ngân hàng.
Có khá ít máy bán hàng tự động tích hợp chức năng thanh toán qua thẻ ngân hàng
Nhìn chung, dù máy bán hàng tự động áp dụng thanh toán tiền mặt hay không tiền mặt (quét mã QR, thẻ ngân hàng) đều có ưu, nhược điểm riêng. Vì vậy, chủ cửa hàng/cơ sở kinh doanh có thể cân nhắc khả năng tài chính để lựa chọn dòng máy có chức năng thanh toán phù hợp.
